Schattenblick →INFOPOOL →UNTERHALTUNG → LESELAMPE

PLATTDÜÜTSCH/063: Schütteldebüx (SB)


Artikellogo

Schütteldebüx

Vun See ut kunns de smoole Wech, de in't Binnland ringeiht, knapp erkenn. Un doch is dat de eenzige Togang von Woter ut no dat Dörp mit de snooksche Noom "Hexendanz", op een Bült, vun de dat heet, dat weer vör lang Tied mol een Graffsteed ween. Klor, dat givv op de annere Sied allerhand breede Strootn un sogor 'n Brüch, vun Festlann ut op dat groote Eilann ropptokoom. Ober wenn'e würkli in't Hart vördringn wulls, nütt di de rein gonnix.

Kumms also vun'e Seesied un sühs de witte Felskant mit eer klettigen Grööntüüch bobnop, düch'e di meis as de spiddeligen Hoor op Vörkopp vun een Ries, de sien Rest noch in de Eer binsteek. Muchs nich weetn, wat kummt, wenn de sick wieder rutwöhln dee. Lot di vun dien Schuddern nich ophooln un schipper 'n Stück neeger ran. Denn dreeps jüss dor op een Sandstrand, smool, man breed nogg, dor dien Boot an Land to trecken.

Lang wars em nich wohr, düssn steenigen Wech, de sünnerli an sien Ingang so towussen is, as wulln de willen Appel- un Kasbeerbööm sülm bestimm, wokeen dor dör döpp un wokeen nich. Du strömers an Strand lang, kumms dör weeke Düüns, de di mannimol so bie de Fööt topack krich, dat du in Nullkommanix bis in Knee dor binsteekst un düchti utpetten mutts, dat de Been wedder di tohöört. Un denn weern dor noch, mannshooge Finkelsteens, mol neeger tosoom, mol wieder ut'nanner, as'n poor Rüpels, de di sünnerli to Schummerstünn gern mol anrempelt un to Fall broch. Annerndachs in Helln vertreckt se denn keen Mien mehr un steiht unschulli jedeen op de Steed, de em tokummt, as weer nix ween.

Vöran, vöran! Vun achtern sprütt de Gisch un dräng de See, doch nu endli in'e Puschn to koom, dat to finn, woto du herkoom büss. Man to! Recht hett se. Jümmers forsch op los. Ober de knorri Boomstubben, de wull mol vör lang Tied vun Kliff doolfulln weern, weern drohen Fingers, de seggt: "Wohr di! Kumm nich neeger!"

Wenn du nu no Hexendanz wullt, denn mutt's di de Holunner- un Brammelbeerbüsch nipp un nau ankieken, un denn finn dien Oog an Enn uck de rechte Steed, meis as'n Luuk in 'n annere Welt.

Sach, dat'e nix tweimooks, setts denn een Foot vör de annere, mutts mannimol duckt gohn, wieldat Tilgen krüüz un dwars wussen un keen Insehn hebbn, worüm de Minsch hier dat Vörrecht hebbn schall. Büss alleen, lot se di ehr dör, büss mit'n poor annere ünnerwegns, kunns hebbn, dat se dichtmookt un jüm ümkehrn mööt.

Pett nie to forsch ut, dat du di nich mit'e Fööt verhedders. Kröpp ünner de umfalln Boomstämm dör un över de hoogen Wuddeln röver. Nütt all dien Sinn, luster dorno, wat de Vögels vertellt, snupper de Luff af no allerhand Kruut, Solt vun'e See - un Füer. Denn opletzt is dat de Rook, de di de Wech no't Dörp wies, harrn doch düsse Lüüd dor uck in uns modern Tieden noch all in eer Hüüs Aaben, de se mit Holt bestück, dat de Schossteen orri utpust.

Lot di nich kirre mooken vun de Tilgen un de scharp Winn, de di vun een Momang to'n annern in't Gesich pietsch un bloos; uck nich vun de Wech, de jümmers smooler ward, as wenn dat lüttsche Vulk em mehr bruukt as unsneen.

Denn lütt sünd uck de Lüüd, de hier leevn. Knapp 'n Kopp kötter as de lüttste normool Minsch is hier dat, wat een 'n staatschn Kerl nöömt. Un so een is Hans Unnütt, de sien Noom een heel eegen Geschich hett. Hans Unnütt weer 'n Totrocken een. Un dat heet bie düss eegenwilli Vulk nich, dat he vör 'n poor Johrn no de Gemeend trocken is. Uck nich sien Öllern. Sogor sien Vöröllern harrn al bie sem leevt. Ober de eer Öllern, Hans Unnütt sien Ururgrootöllern, jo, de weern totrocken. Sowat vergitt een hier nich, dorüm weet sülvs de lüttn Buttsches al: Hans Unnütt is 'n vun'e Totrocken een. Un jüss dorüm hett he uck sien Noom. Nich, dat'e nich hölp, wo he kunn, un uck in sien eegen Huus allerhand op de Been stellt harr - opletzt harr he sick sülm een figgelinsche Wendeltrepp no Dackböön buut - ober in annere Sooken, in düsse Sooken, wo de Dörp sien Noom her hett, jo, dor weer he eevn so unnütt, as wenn em Töön anstatt Fingers an de Hann wassn deen.


*


Ick harr mi nu in Kopp sett, jüss no düssn Hans Unnütt uttokieken. Bie uns tohuus op Dackböön harr ick nämli een oole Kist funn mit Böökers un allerhand Breefwessel vun de vörige Johrhunnert binn. Un dorin harr'ck lees, dat een Minsch mit Noom Will Gust, wat mien Ururgrootvoder ween weer, no de Dood vun mien Ururgrootmoder, mit sien niege Fruu Heidrun op dat Eilann trocken weer, un de Rest vun de Familje em nienich weddersehn harr. Blots af un an mol weer Post koom, een beetn wat ut eer nieges Leevn un 'n poor fründli Grööt an sien Kinners ut de erste Ehe un de eer Kinners, de wedder uck af un an mol an de Opa schreevn, de se nienich sülvs kennlernt harrn. Düsse Schrieverie alle poor Johr is denn Traditschoon worrn, uck för de nokoom Generatschoons, dat de Familje in de hüüdigen Doog noch 'n betn wat vun Will un Heidrun un eer Nohfohrn - de letzt vun sem weer evn düsse Hans, as ick in een jüngern Breef lesn kunn - wuss.

Över veele Ecken weer Hans Gust, as Hans Unnütt je eegntli vun Amts wegen heet, somit mien Verwandtschapp. Mien Vetter. Or Unkl? Or Grootunkl? Nipp un nau kunn'ck dat nich seggn, ober he much wull to uns Familje hörn. Wat wull'ck vun em? Em kennlern? Nee. Dat nu jüss nie. Ober as een, de al sied Johrn de Tilgen vun uns Stammboom achteran bün, un dorför sogor een Unkel no't afrikaansch Togo noreis bün, wull ick nu uck rutklamüstern, wat achter de Geschich vun Hans Unnütt un sien - unsn - Vörfohrn steekn dee.

So harr'ck mi denn op'e Padd mookt, harr mit Boot de Insel umrunn. No de Paddelee dör de ruuge See harr'ck mien Boot an Strand trocken un de Ingang in't Binnland vun de Insel funn, harr de pietschen Tilgen afwehrt un mi mannimol de lingelang hinleggt, wenn een Ast - vun Winn? - op mi toschott. Bünn an de mannshoogen Finkelsteens vörbie, düsse ruugen Geselln, de meis as Poggenstöhl ut'e Eer rutschott weern, dat ick, suns nich bang, mi fix verjoog un an leevstn utneiht weer.

Opletzt weer ick fix un ferdi, dat ick knapp noch een Been vör't annere setten kunn. Blots eenmol för'n lütt Streemel Tied verpustn... Dor achtern, wo de moosige Boomknubben, de sien Wuddeln in'e verkehrte Richt ut'e Eer rutwuss, ut dat weeke Gras kiek - dat's de rechte Steed. Dor will ick mi dolsettn...


*


Hach, is dat scheun. Nu eers warr'ck mien Wehdaag in Arm un Been so richti wohr. Aans is swoor, Arms, Been, Fööt, un opletzt uck de Oognklappn...

So, nu geiht' wieder. Wieder stapp ick dör Kratt un Kruut un stunn an Enn vör een Dörp ohn Dörpschild, dat utsüch, as weer de Tied stohn blievn. Een lütt windscheep Koot stunn dor nevn de annere, mehr Höhner un Swiens as Minschn löppt lang de Strootn - wat een so Strootn nöömt. De Lüüd scheesn hier nich, as annerswo, schietenhild dör de Weltgeschich, ober se weern uck keen, de sick rumlümmeln un de Tied doodsloogn deen. Nää, mien eers Indruck is, dat jedeen dat deiht, wat'e deiht, sick beielt ober sick doch alle Tied vun'e Welt dorför nimmt.

"'n Dach ook!" segg ick un stüer op een Schmitt in Schört un Löllerbüx mit blanke Boss to, de düchti op'n Iesn op'n Amboß rumkloppt.

"Dach", segg de, ohn optokieken.

"Wonehm...", sett ick an, ober he wink af - forsch, ober nich unfründli.

"Froog'n annern dat", he wies op sien glöhni Iesn in Füer, "dat Ding schall noch ferdi warrn."

"Hmmm." Nix to mooken. Ick foot mi 'n Hatt un stüer op een Huus to, wo de Döör wied op stunn. Dor seet een Snieder op'n Disch, de sien Nodel emsi över een Stoff flüch.

"Moin", segg ick vörsichti. "Köönt Se ...", Ober uck bie em keem ick nich wieder. "Froog'n annern dat." He wies op de düsterblaue Büx, an de he jüss mit Nodel un Foden togang weer. "De schall vunobnd ferdi ween."

Naja, dat ward sick doch wull een finn, de mi hölpen kunn. So keem ick denn an een Schoster, de op een Stohl vör't Huus sitt un fiene Nogels in een Schoh rinkloppt. "`n go'n Dach. Ick wull...", fung ick an, ober uck he wink af. "Froog mi nie! De Schoh ward bruukt vunobnd!" Uck he anter nich unfründli.

Ick nick, as harr ick verstohn - man ick verstoh gonnix. 'Vunobnd? Wat denn?' Un: 'Woto hört so'n snooksch Iesenpohl? Un worüm hebbn de Snieder un de Schoster dat hild, Büx un Schoh ferditokreegn?" Ick kiek op de Klock. Schiet uck! Stohnbleevn! Man no de Stand vun'e Sünn mutt dat wull so um Klock söben ween.

'Rum badumm, bumm...' Wat dat? Ick kiek mi no alle Siedn um. Nix to sehn. 'Badumm, badumm, badumm...' Dat keem neeger. Ick gung op de Stroot. De Smied klopp wedder ievri op sien Iesen rum, de Schoster un Snieder weern uck noch mit eern Kroom togang. Dat 'Badumm' stört se nich. Na, kiek mol an: Um'e Eek keem een Mannskerl, de harr sick een Pauke, meis grötter as he sülm, vör de Buuk schnallt, op de he mit een Slengel düchti op indösch. 'Rum badumm, bumm' ...

'Prrrpt, prrpttttüü', keem dat denn mit'nmol vun een anner Sied. Glieks dorno woor ick een Fruu wohr, de mit roode Backn düchti in eer Trumpeet rinpust. Ick kiek eer no, wo se in desülvige Stroot verswunn, as de Slachtüüg-Minsch. Ick achteran. In'e Merrn vun Dörp keem ick an een 'Plackn', een Steed mit Soot, vun wo se wull all dat Woter holt. De Schmied keem mit sien Iesenpohl op de Schuller un all tohoop stellt se dat Ding op. Een Fruu harr een poor klöri Bänner un tüdel se dor um. De Fruu mit de Trumpeet, de Mann mit de Pauk un noch allerhand annere mit un ohn Instrument stunn dor rum un fungn an, Musik to mookn, wat dat Tüüch höllt. Se lachn un klatschn, trööt un fleut, drummel un piep, dat dat sien Oort hett.

Mit'nmol juckt mi dat in'e groote Töön. Denn kiddel dat an'e Hack. Ick tuck mit de Foot, denn mit'n annern, denn krabbel mi dat hoch bis ünner de Arms. Ick ritt se in'e Hööchde, un de Fööt fung meis an, vun sülvs to loopen. 'Schüttel de Büx!' Ohn notodinken schnapp ick mi de Hann vun een Fruu nevn mi, un wi hüppt krüüz un dwars över de Plackn. Een Poor, twee Poor, bald stunn keeneen mehr rum. De Fruuns eer Röck flüggt sem üm't Liev, un de Mannskerls eer Pluderbüxen süchn ut as weern se mit Luff oppumpt.

Een öllerhafti Fruu krich mi tofoot, un wi schuuvt uns vöran. Denn griep ick mi 'n jung Deern, foot eer um de Tallje un wi sweebt mit lichte Fööt dör de danzen Lüüd. Egol, ob groot or lütt, ob jung or oold, wi schubbert de Buuk an'nanner, dreiht uns, schubbert de Rüch an'nanner - un schüddeln de Büxen!

Merrn ünner sem kunn'ck uck Hans Unnütt utmookn, de, jüss as ick, mehr as 'n Kopp över de annern rutriek. Un jüss as ick, hoppel uck he mit spaddelige Been fideel över de Dörpssteed. Schietegool! Een breed Grien in Gesich wies, dat he um mi un mien Ansinn wuss. He lach mi fröhli to, denn weer he wedder ünner de annern verswunn. Af un an mol krich ick em noch to Gesich, wi winkt uns to, denn hol een Fruu em sick, een annere mi, un wie weern woor ut'nanner.

Wi danzt un danzt, bis lot in de Nach rin, un mi düch, ohn groot Wöör wussn alle, wokeen ick bün un wat ick wull. Anters op mien Froogen no de Familjengeschich bruuk ick nich mehr, ick verstoh Hans un sien Lüüd op een heel eegen Oort. Dorto bruuk een keen Johrestohln, keen Stammboom, keen Familjennooms or sunswat.

Un denn weer't ut. De Muskanten bummelt sick eer Instrumente um, un lachnd un 'n beetn mööd schröökelt se all no Huus. Tied to schnacken weer nich ween. Woto uck? De Danz hett sien eegen Sprook.

Een Momang lang harr ick dorto höört. Ick stunn noch 'n lütt Momang alleen op de Plackn, denn geiht dat trüch to mien Boot. Dat weer Nach, ober ick bün nich bang. De Moond ward mi de Wech wiesn. Noch eenmol kiek ick mi um. In warm Geel lüchn de Finster. Een no'n anneren gung ut, bis an Enn aans duster is. Een Nevlslier harr sick sach över alle Hüüs leggt, as wenn een Mooder eer Lütten mit een mollige Deek todeck un oppass, dat nix rutkiek un früst. Tofreedn dreih ick mi üm un mook mi op'e Padd. Good Nacht, lütt Dörp, go' Nacht.


*


Tscha, Hans Unnütt sülm harr ick nu je nich kennlernt, un vun mien Beleevnis wuss ick achteran sülm nich so recht, ob dat nu würkli ween or blots een Droom weer. Een scheun Droom, de ick nich mehr ut mien Kopp krich un uck gonnie wull. Wat harr 'ck mit no Huus nohm? Nix mehr un nix weniger as 'Schütteldebüx', een Danz, de düchti in de Fööt geiht. Een Danz, de nürms un narms anners so fein danzt, as op de Lüüd op de Insel mit de witte Felskant, de de mehrsten blots vun de annere Sied her kennt.

28. Januar 2011